23.11.2024 
Podatek od spadków i darowizn w Hiszpanii jest jednym z kluczowych podatkow, o ktorych powinni wiedziec zarowno rezydenci, jak i cudzoziemcy posiadajacy nieruchomosci w tym kraju. Oficjalna nazwa podatku to ISD (Impuesto sobre Sucesiones y Donaciones) i jest on nalezny przy bezplatnym przekazaniu majatku lub praw od jednej osoby fizycznej do innej w dwoch glowne przypadkach:
Przy spadku, kiedy majatek przechodzi do spadkobiercy po smierci wlasciciela.
Przy darowiznie, jesli przekazanie majatku nastapi za zycia darczyńcy.
Hiszpania sklada sie z wspolnot autonomicznych i kazda z nich ustala wlasne stawki podatkowe oraz ulgi. W zwiazku z tym zasady i wysokosc platnosci podatku od spadkow i darowizn moga sie znaczaco roznic w zaleznosci od regionu. Ponizej omowimy, jak obliczany jest podatek, jakie ulgi sa przewidziane oraz jak mozna optymalizowac obciazenie podatkowe.
Ogolne zasady podatku ISD (Impuesto sobre Sucesiones y Donaciones)
Skala progresywna
ISD (Impuesto sobre Sucesiones y Donaciones) posluguje sie skala progresywna: im wieksza jest wartosc przekazywanego majatku, tym wyzsza jest stawka podatkowa. Podstawowe stawki stanowymi wahaja sie od 7,65 procent do 34 procent, jednak wspolnotom autonomicznym przysluguje prawo do samodzielnego korygowania tych stawek lub wprowadzania dodatkowych ulg.
Charakter personalny
Podatek ponosi odbiorca majatku, czyli spadkobierca lub obdarowany. Przy dziedziczeniu kwota podatku jest obliczana w regionie, w ktorym mieszkal zmarly, a przy darowiznie w zaleznosci od miejsca zamieszkania odbiorcy, jezeli mowa o majatku ruchomym, lub od lokalizacji nieruchomosci, jezeli przekazywany jest majatek nieruchomy.
Obliczanie podatku od spadkow
Obliczanie podatku od spadkow w Hiszpanii zazwyczaj przebiega w kilku etapach:
Etap spadku brutto: Sumuje sie wszystkie odziedziczone aktywa i prawa, do ktorych dodaje sie 3 procent jako ocena majatku domowego.
Etap spadku netto: Od uzyskanego wyniku odejmuje sie dlugi zmarlego oraz koszty pogrzebu.
Podzial miedzy spadkobiercow: Pozostala kwota dzielona jest miedzy spadkobiercow zgodnie z testamentem lub, w przypadku jego braku, zgodnie z prawem.
Podstawa opodatkowania: Do udzialu kazdego spadkobiercy dolicza sie wyplaty z polis ubezpieczeniowych, jezeli takie byly.
Odliczenia i ulgi zwiazane z pokrewienstwem: Stosuje sie ulgi stanowowe oraz regionalne, a takze znizki w zaleznosci od stopnia pokrewienstwa.
Wstepna kwota: Do podstawy opodatkowania stosuje sie odpowiadajaca stawke progresywna.
Kwota podatkowa: Wynik mnozy sie przez wspolczynnik zwiekszajacy, ktory zalezy od stopnia pokrewienstwa spadkobiercy oraz wartosci majatku.
Koncowa kwota: Po wszystkich odliczeniach i ulgach okreslana jest ostateczna kwota podatku do zaplaty.
Obliczanie podatku od darowizn
Podatek od darowizn jest rowniez obliczany na podstawie lacznej wartosci przekazywanego majatku, jednak system ulg ustalany jest przede wszystkim na poziomie regionalnym. Na poziomie stanowym nie ma specjalnych znizek dla darowizn, jednak:
Kazda wspolnota autonomiczna ma prawo wprowadzac wlasne ulgi podatkowe dla bliskich krewnych, takich jak malzonkowie, dzieci i rodzice.
Czesc przypadkow ulgi dotyczace przekazywania biznesu rodzinnego stosowane sa, aby nie pogarszac sytuacji ekonomicznej i uniknac redukcji miejsc pracy.
Przekazanie nieruchomosci w formie darowizny wymaga uwzglednienia valor de referencia (przyblizona wartosc rynkowa), od ktorej moze byc liczona podstawa opodatkowania.
Regionalne ulgi i roznice
W 2024 roku w Hiszpanii kontynuowano reformy podatku od spadkow i darowizn, rozpoczecie w 2023 roku, dlatego w niektorych wspolnotach podatek zostal obnizony do symboliczych kwot lub calkowicie zniesiony. Kluczowe przyklady:
Andaluzja: Odliczenie od podstawy opodatkowania do 1 mln euro dla bliskich krewnych, takich jak malzonkowie, dzieci, rodzice. Dla trzeciego i czwartego stopnia przewidziane sa nizsze kwoty odliczen.
Madryt: Dla malzonkow i krewnych w linii prostej ulga wynosi 99 procent zarówno przy dziedziczeniu, jak i przy darowiznie.
Wspolnota Walencja: Zwykle stosowany jest 99 procentowy rabat dla malzonkow, dzieci i rodzicow. W przypadku nieruchomosci nalezy uwzglednic valor de referencia.
Katalonia: Obnizenie podstawy opodatkowania dla bliskich krewnych; wyzsze odliczenia dla dzieci do 21 roku zycia.
Okres Bazocki: Zwolnienie do 400000 euro dla dzieci, rodzicow oraz malzonkow. Jezeli kwota zostanie przekroczona, stosowana jest stawka 1,5 procent.
Wyspy Kanaryjskie: Czesto stosowana jest ulga w wysokosci 99,9 procent, zarowno przy dziedziczeniu, jak i przy darowiznie, jezeli dotyczy bliskich krewnych.
Szczegoly dotyczace darowizn w Hiszpanii
Formalnosc darowizny
Kazda darowizna musi byc sfinalizowana notarialnie, szczegolnie w przypadku przekazania nieruchomosci lub drogich aktywow. Obdarowany jest zobowiazany do zlozenia odpowiedniej deklaracji i zaplaty podatku w ustalonych terminach.
Przy darowaniu pieniedzy istnieje mozliwosc obnizenia podatku, jezeli srodki przeznaczone sa na zakup pierwszego mieszkania. W niektorych regionach stosowany jest znaczny rabat, pod warunkiem poprawnego udokumentowania i dotrzymania terminow.
Darowizna kontra pozyczka
Czasami, aby uniknac platnosci podatku od darowizn, strony zawieraja umowe pozyczki. Jednak takie rozwiazanie wymaga faktycznego zwrotu srodkow w ustalonym okresie. Jezeli zwrot nie nastapi, organy podatkowe moga uznac transakcje za darowizne i naliczyc dodatkowy podatek.
Minimalizacja obciazenia podatkowego
Darowizna za zycia: W przypadku, gdy chodzi o darowizne pieniezna dla bliskiego krewnych na zakup pierwszego mieszkania, w niektorych przypadkach podatek od darowizn okazuje sie nizszy niz potencjalny podatek od spadkow.
Podzial majatku: Przekazanie aktywow kilku spadkobiercom lub obdarowanym jednoczesnie zmniejsza udzial indywidualny i pozwala skorzystac z ulg dla kazdego odbiorcy.
Biznes rodzinny: Przekazanie udzialow w przedsiebiorstwie czesto opodatkowane jest wedlug preferencyjnej stawki, co pozwala utrzymac stabilnosc firmy oraz miejsc pracy.
Notarialna formalnosc i wymagane dokumenty
Do zatwierdzenia aktu darowizny lub spadku u notariusza w Hiszpanii wymagane sa:
Paszporty lub DNI (Documento Nacional de Identidad) dla rezydentow Hiszpanii, lub NIE (Numero de Identidad de Extranjero) dla cudzoziemcow.
Dane dotyczace miejsca zamieszkania kazdego uczestnika transakcji.
Informacje dotyczace stanu cywilnego stron.
Dowody przekazania srodkow (dla darowizny).
Numery identyfikacji podatkowej dla nierezydentow.
W ciagu miesiaca po dokonaniu formalnosci u notariusza nalezy zlozyc deklaracje podatkowa i zaplacic podatek. Przy spadkowaniu termin wynosi szesc miesiecy od momentu smierci z mozliwoscia przedluzenia. Nieprzestrzeganie terminow skutkuje karami i mandatami.
Podatek od wzrostu kapitalu miejskiego (Plusvalia Municipal)
Oprocz ISD, przy dziedziczeniu lub darowiznie nieruchomosci nalezy uwzglednic rowniez podatek od wzrostu kapitalu miejskiego (plusvalia municipal). Jest on obliczany przez wladze lokalne i zalezy od wartosci ewidencyjnej gruntu oraz okresu posiadania. Ostatnie reformy umozliwily wybor metody obliczania podatku, aby uniknac nadmiernych platnosci w przypadku spadku rzeczywistej wartosci rynkowej.
Wnioski
Podatek od spadkow i darowizn w Hiszpanii odgrywa istotna role w planowaniu finansowym. Majac na uwadze, ze stawka ISD moze osiagnac 34 procent, a w niektorych przypadkach stosowane sa wspolczynniki zwiekszajace, niezwykle wazne jest wczesne oszacowanie potencjalnego obciazenia podatkowego. Roznice miedzy wspolnotami autonomicznymi sa znaczne: jezeli w jednym regionie podatek jest prawie zerowy dla dzieci i malzonkow, w innym moga oni zaplacic znaczna kwote.
Aby zmniejszyc ryzyko, zaleca sie:
Planowac przekazanie majatku z wyprzedzeniem, w razie potrzeby w formie darowizny.
Uwzgledniac lokalne prawo wspolnoty autonomicznej, w ktorej mieszka darczyńca lub spadkodawca.
Analizowac mozliwosci ulg i odliczen, szczegolnie jezeli dotyczy to pierwszego mieszkania lub biznesu rodzinnego.
Konsultowac sie ze specjalistami, takimi jak adwokaci i doradcy podatkowi, aby poprawnie sfinalizowac wszystkie dokumenty i zaplacic podatek na czas.
Dobrze przygotowane podejscie moze znaczenie zmniejszyc obciazenie podatkowe, a sam proces przekazania majatku upraszcza sie. Znajomosc lokalnych specyfikacji, terminow i regulaminow jest kluczem do tego, aby zmiana wladania przebiegla szybko i bez nieoczekiwanych strat finansowych.
