10.10.2024 
Zrozumienie problemu podwójnego opodatkowania w Hiszpanii
Dla wielu cudzoziemców posiadających nieruchomości w Hiszpanii lub prowadzących tam działalność gospodarczą istnieje ryzyko jednoczesnego opłacania podatków w dwóch jurysdykcjach. Podwójne opodatkowanie oznacza sytuację, w której osoba fizyczna lub prawna płaci podatek od tego samego dochodu lub majątku w dwóch krajach. Takie okoliczności mogą prowadzić do dodatkowych kosztów, kar i komplikacji w planowaniu finansowym. W rezultacie ludzie napotykają następujące „problemy”:
- Ryzyko nadpłaty podatków i strat finansowych.
- Brak zrozumienia zasad określania rezydencji podatkowej.
- Trudności w stosowaniu umów międzynarodowych i krajowych ulg podatkowych.
Istnieją jednak skuteczne rozwiązania, które pozwalają zminimalizować lub całkowicie uniknąć podwójnego opodatkowania, jeśli w odpowiednim czasie zrozumie się mechanizmy prawne i przestrzega wymogów podatkowych.
Jak określić rezydencję podatkową
Kluczowym elementem zrozumienia problemu jest wiedza o tym, kto jest uznawany za rezydenta podatkowego w Hiszpanii. Hiszpańskie prawo wskazuje, że osoba fizyczna jest uznawana za rezydenta, jeśli:
- Przebywa na terytorium Hiszpanii przez ponad 183 dni w roku.
- Posiada „centrum interesów życiowych” w Hiszpanii (rodzina, główne źródło dochodu).
Dla osób prawnych kluczowe znaczenie ma „efektywne” miejsce zarządzania firmą. Rezydenci Hiszpanii muszą deklarować swoje dochody na całym świecie, podczas gdy nierezydenci płacą podatki tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Hiszpanii.
Rola umów międzynarodowych (DTT) w Hiszpanii
Hiszpania podpisała ponad 90 międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (DTT – Double Taxation Treaty) z różnymi krajami. Są one oparte na zasadzie unikania jednoczesnego opodatkowania tego samego dochodu. Takie umowy regulują opodatkowanie:
- Zysków z działalności gospodarczej i stałych zakładów.
- Dochodu z pracy najemnej lub samozatrudnienia.
- Dochodu z nieruchomości, dywidend, odsetek i tantiem.
- Zysków kapitałowych ze sprzedaży aktywów.
- Emerytur, wynagrodzeń dyrektorów, dochodów artystów i sportowców.
Umowy mogą określać preferencyjne stawki podatkowe i jasne zasady dotyczące tego, w którym kraju należy zapłacić podatek główny. Każdy przypadek (np. otrzymanie dywidend z zagranicy lub sprzedaż nieruchomości w Hiszpanii przez nierezydenta) ma swoje specyficzne cechy i wymagania.
Hiszpania – Rosja: zawieszenie części Konwencji
W grudniu 1998 roku Hiszpania i Rosja podpisały Konwencję o unikaniu podwójnego opodatkowania i zapobieganiu uchylaniu się od płacenia podatków w odniesieniu do podatków dochodowych i majątkowych. Jednak niektóre artykuły tej Konwencji zostały zawieszone od 8 sierpnia 2023 roku. Ważne jest, że podstawowy artykuł umożliwiający zaliczenie podatku zapłaconego w jednej jurysdykcji w drugiej nie został zawieszony w momencie pisania tego artykułu. Oznacza to, że mechanizm zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu pozostaje w mocy, choć preferencyjne stawki podatkowe dla niektórych kategorii dochodów mogą być niedostępne.
Jak uniknąć podwójnego opodatkowania w praktyce
Oprócz umów DTT w Hiszpanii istnieją mechanizmy wewnętrzne, które upraszczają obliczanie podstawy opodatkowania i zmniejszają ryzyko. Do głównych rozwiązań należą:
- Określenie statusu rezydencji. Dokładna analiza tego, czy na koniec roku jesteś rezydentem podatkowym Hiszpanii (lub innego kraju). Pozwala to na prawidłowe deklarowanie dochodów i stosowanie odpowiednich przepisów podatkowych.
- Ulga podatkowa. Rezydent Hiszpanii może zmniejszyć swoje zobowiązania podatkowe w Hiszpanii o kwotę podatku już zapłaconego za granicą. Ważne jest posiadanie dokumentów potwierdzających (certyfikat rezydencji, zaświadczenia o podatkach).
- Wyłączenie dochodów. W niektórych przypadkach, przy spełnieniu określonych warunków DTT, niektóre zagraniczne dochody mogą być zwolnione z opodatkowania w Hiszpanii.
- Profesjonalne doradztwo. Jeśli sytuacja jest skomplikowana, warto skonsultować się z ekspertami podatkowymi zaznajomionymi z prawem międzynarodowym i hiszpańskimi przepisami.
Podatki od różnych rodzajów dochodów w Hiszpanii
Zgodnie z hiszpańskim prawem istnieją różne kategorie dochodów, które są opodatkowane w różny sposób. Oto główne opcje.
IRPF (Impuesto sobre la Renta de las Personas Físicas) – Podatek dochodowy od osób fizycznych
Dla rezydentów Hiszpanii podatek jest progresywny i zależy od całkowitego rocznego dochodu. Nierezydenci płacą podatek według stałych stawek, zazwyczaj 19% lub 24%, w zależności od rodzaju dochodu i statusu podatnika.
IS (Impuesto sobre Sociedades) – Podatek dochodowy od osób prawnych
Dla firm rezydentów standardowa stawka wynosi 25%, choć w niektórych przypadkach obowiązują specjalne systemy i obniżone stawki. Nierezydentne firmy prowadzące działalność w Hiszpanii poprzez stałe zakłady podlegają opodatkowaniu tylko od zysków związanych z tymi zakładami.
IP (Impuesto sobre el Patrimonio) – Podatek majątkowy
W Hiszpanii może obowiązywać podatek majątkowy, jeśli wartość aktywów rezydenta przekracza określony próg. Nierezydenci podlegają temu podatkowi tylko w odniesieniu do majątku znajdującego się w Hiszpanii.
Wnioski: dobre planowanie kluczem do oszczędności
Podwójne opodatkowanie w Hiszpanii nie jest nieuniknionym problemem, jeśli zna się i stosuje dostępne mechanizmy: umowy międzynarodowe, systemy ulg podatkowych oraz krajowe ulgi w Hiszpanii. Pomimo złożoności niektórych przepisów, Konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania i hiszpańskie prawo krajowe oferują wiele możliwości minimalizacji zbędnych kosztów. Aby uniknąć błędów, warto śledzić zmiany w przepisach, terminowo potwierdzać rezydencję i korzystać z porad ekspertów. Tylko w ten sposób można zoptymalizować podatki, zapewnić przejrzystość operacji finansowych i osiągnąć długoterminową stabilność.
