Испаниядағы қосарланған салық салу: негізгі қауіптер мен шешімдер.

Испаниядағы қосарланған салық салу мәселесін түсіну

Испанияда мүлкі бар немесе осында бизнес жүргізетін көптеген шетелдіктер үшін бір уақытта екі юрисдикцияда салық төлеу қаупі бар. Қосарланған салық салу – бұл жеке немесе заңды тұлғаның бірдей табысқа немесе мүлікке екі елде салық төлеу жағдайы. Мұндай жағдайлар қосымша шығындарға, айыппұлдарға және қаржылық жоспарлаудың күрделенуіне әкелуі мүмкін. Осыған байланысты адамдар келесі мәселелермен бетпе-бет келеді:

• Салықты артық төлеу және қаржылық шығындарға ұшырау қаупі.
• Салық резиденттігін анықтау тәртібін түсінбеу.
• Халықаралық келісімдер мен ұлттық салықтық жеңілдіктерді қолданудағы қиындықтар.

Алайда, құқықтық механизмдерді уақытында зерттеп, салықтық талаптарды сақтайтын болсаңыз, қосарланған салық салуды азайтуға немесе толықтай болдырмауға болады.

Салық резиденттігін қалай анықтауға болады?

Бұл мәселені түсіну үшін Испанияда кім салық резиденті болып саналатынын білу маңызды. Испания заңнамасына сәйкес, жеке тұлға келесі жағдайларда салық резиденті болып саналады:

• Жыл ішінде Испанияда 183 күннен артық уақыт өткізсе.
• Испанияда «өмірлік мүдделер орталығы» болса (отбасы, негізгі табыс көзі).

Заңды тұлғалар үшін басты критерий – компанияның «тиімді басқару орны». Испанияда салық резиденттері әлемнің кез келген жерінде алған табыстарын декларациялауы керек, ал салық резиденті емес тұлғалар тек Испания аумағында алынған табыс үшін салық төлейді.

Испаниядағы халықаралық келісімдердің (DTT) рөлі

Испания 90-нан астам елмен қосарланған салық салуды болдырмау туралы халықаралық келісімдер (DTT – Double Taxation Treaty) жасасқан. Бұл келісімдер бір табысқа екі елде бір уақытта салық салуға жол бермеу принципіне негізделген. Олар келесі табыс түрлеріне қатысты салық салу тәртібін реттейді:

• Кәсіпкерлік қызметтен және тұрақты өкілдіктерден түскен пайда.
• Жалақы мен жеке кәсіпкерлік қызметтен алынған табыс.
• Жылжымайтын мүліктен, дивидендтерден, пайыздардан және роялтиден түскен табыс.
• Активтерді сатудан түскен капитал өсімі.
• Зейнетақылар, директорлардың сыйақылары, әртістер мен спортшылардың табысы.

Бұл келісімдер белгілі бір салық мөлшерлемелерін белгілеуі және қай елде негізгі салық төленуі тиіс екенін анықтайтын нақты ережелерді қамтуы мүмкін. Әрбір жағдайдың (мысалы, шетелден дивиденд алу немесе Испанияда резидент емес тұлғаның жылжымайтын мүлікті сатуы) өзіндік талаптары мен ерекшеліктері бар.

Испания – Ресей: Конвенцияның кейбір бөлімдерінің тоқтатылуы

1998 жылдың желтоқсан айында Испания мен Ресей табыс пен капитал салығына қатысты қосарланған салық салуды болдырмау және салықтан жалтарудың алдын алу туралы конвенцияға қол қойды. Алайда, 2023 жылдың 8 тамызынан бастап осы конвенцияның кейбір баптары тоқтатылды. Ең бастысы – бір юрисдикцияда төленген салықты басқа юрисдикцияда есепке алу мүмкіндігін беретін негізгі бап әлі де күшінде. Бұл дегеніміз, қосарланған салық салуды болдырмау механизмі әлі де жұмыс істейді, бірақ кейбір табыс түрлеріне жеңілдікті салық мөлшерлемелері қолданылмауы мүмкін.

Қосарланған салық салудан қалай құтылуға болады?

DTT келісімдерінен бөлек, Испанияда салық базасын есептеуді жеңілдететін және тәуекелдерді азайтатын ішкі механизмдер де бар. Негізгі шешімдер мыналарды қамтиды:

• Резиденттік мәртебесін анықтау. Жыл соңында Испанияда (немесе басқа елде) салық резиденті болып табылатыныңызды нақты талдау. Бұл табысты дұрыс декларациялауға және тиісті салық салу тәртібін қолдануға мүмкіндік береді.
• Салықтық есепке алу. Испанияда салық резиденті болып табылатын тұлға Испаниядағы салық міндеттемелерін шетелде бұрын төленген салық сомасына азайта алады. Бұл ретте тиісті құжаттардың (резиденттік сертификаты, салық төлемдері туралы анықтамалар) болуы маңызды.
• Табысқа салықтан босату. Кейбір жағдайларда, егер DTT шарттары орындалса, Испанияда кейбір шетелдік табыстар салықтан босатылуы мүмкін.
• Кәсіби кеңес алу. Егер жағдай күрделі болса, халықаралық салық құқығы мен Испания заңнамасын білетін салық сарапшыларымен кеңескен жөн.

Испаниядағы әртүрлі табыс түрлеріне салық салу

Испания заңнамасына сәйкес, әртүрлі табыс санаттарына әртүрлі салық салу режимдері қолданылады. Төменде негізгі салық түрлері келтірілген.

IRPF (Impuesto sobre la Renta de las Personas Físicas) – Жеке табыс салығы

Испаниядағы салық резиденттері үшін жеке табыс салығы прогрессивті болып табылады және жылдық жалпы табысқа байланысты. Резидент емес тұлғалар үшін салық мөлшерлемесі тұрақты – әдетте 19% немесе 24%, табыс түрі мен салық мәртебесіне байланысты.

IS (Impuesto sobre Sociedades) – Корпоративтік салық

Испанияда тіркелген компаниялар үшін стандартты корпоративтік салық мөлшерлемесі әдетте 25%-ды құрайды, дегенмен кейбір жағдайларда арнайы салық режимдері мен төмендетілген мөлшерлемелер бар. Испанияда тұрақты өкілдігі бар шетелдік компаниялар тек осы өкілдікпен байланысты табыстарға салық төлейді.

IP (Impuesto sobre el Patrimonio) – Мүлік салығы

Егер Испаниядағы салық резидентінің активтерінің құны заңмен белгіленген шекті мәннен асып кетсе, оған мүлік салығы салынуы мүмкін. Салық резиденті емес тұлғалар бұл салықты тек Испанияда орналасқан активтері үшін төлейді.

Жылжымайтын мүлік табысына салық салу

Испанияда жалға беруден немесе жылжымайтын мүлікті сатудан түскен табыс Испанияда салық салуға жатуы мүмкін, тіпті меншік иесі резидент болмаса да. Маңызды факторлар:

• Егер сіз жеке тұлға болсаңыз, IRPF ставкасы.
• Егер жылжымайтын мүлік компанияның иелігінде болса, корпоративтік салық (IS) ставкасы.
• Қосымша муниципалды салықтар (мысалы, қалалық жерлердің құнын арттыру салығы).

Салықтық тәуекелдерді азайту бойынша ұсыныстар

Испаниядағы салық төлемдерін дұрыс жоспарлау және артық төлемдерден аулақ болу үшін:

• Салық резиденттігін уақтылы анықтау және оны тек қаржылық және заңдық негіздеме болған жағдайда өзгерту.
• Испания мен сіздің еліңіз арасындағы DTT бар-жоғын тексеру және қолданыстағы жеңілдіктерді пайдалану.
• Табыс және төленген салықтар туралы барлық құжаттарды жинау.
• Салық заңнамасындағы өзгерістерді қадағалау.
• Салық кеңесшілерімен кеңесу.